تکرار:
قرآن علی الظاهر هم در محتوا و مضامین و هم در شکل بیان دارای تکرار است[1]. اندیشوران مسلمانی که به این پدیده پرداخته اند، نتیجه گرفته‌اند که تکرار در قرآن چه در صورت و چه در محتوا، معمولاً بسیار مهم و هدفمند است. در مرحله ابتدایی تکرار برای تأکید بر یک موضوع و نشان دادن نهایت یک معنا به کار می رود، مانند آیات 42 -45 سوره‌ی مبارکه مریم (س). حضرت ابراهیم (ع) به هنگام در خواست از پدرش[2] برای ترک پرستش بت ها چهار بار تعبیر (ای پدر) به کار می برد. این تکرار نشان دهنده‌ی علاقه و عشق عمیق او به رستگاری پدرش است. از این قبیل تکرار در دیوان حکیم تیلیم خان به وفور دیده می‌شود. به ویژه در موضوع شفاعت وقسم النار والجنه بودن حضرت علی (ع). برای نمونه در خلقت نامه چنین می‌سُراید: یتشدی شفیع عصیان، اوجای تنگ وتارانه... غملی گونم اولدی شاداب ،یئتشدیم شاه مردانه... شاه مردان ائیدی ایمداد، او بلادان اولدوم آزاد...ناگه کی شفیع عوصیان، علی شاه وملک دربان... تمامی این ها نشان از تأثیر ساختاری قرآن کریم بر منظومه‌ی وی دارد. این تاثیر در جای به اوج می‌رسد که نمایانگر تسلط علمی تیلیم خان بر ادبیات است..
[1] - سیوطی، اتقان، تکریر، ص 612 - 614.
[2] - بنا بر اعتقاد شیعه، پدران پیامبران جملگی یگانه پرست بودند .آذر عموی حضرت ابراهیم بت تراش می‌باشد. برای مطالعه بیشتر به تفسیر سوره‌ی مریم در المیزان مراجعه شود
