بسم الله الرحمن الرحیم
عوامل ارتداد از نگاه قرآن کریم
چکیده
در این مقاله سعی شده است معنای لغوی واصطلاحی ارتداد ، عوامل و موجبات مرتد شدن و معنای مجازی مرتد بررسی شود .
ارتداد در لغت
ارتداد از ریشه «ر- د- د» و در لغت به معناى بازگشت و باز گرداندن آمده است.[1] راغب اصفهانى مىگوید: ارتداد و رَدَّه به معناى بازگشت در راهى است که شخص از آن آمده است.[2] در آیاتى از قرآن نیز این واژه به همین معناى لغوى به کار رفته است؛ مانند آیه:«یا قَوْمِ ادْخُلُوا الأَرْضَ المُقَدَّسَةَ التَّىِ کَتَبَ اللَّهُ لَکُمْ وَلا تَرْتَدُّوا عَلى أَدْبارِکُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرِینَ»؛[3] اى قوم من، به سرزمین مقدسى که خداوند براى شما مقرر داشته است درآیید و به عقب بازنگردید که زیان کار خواهید شد.»
ارتداد در اصطلاح فقه
فقهاى مسلمان اعم از شیعه و اهل سنت در تعریف ارتداد، عبارتهایى گوناگونی دارند. که همه آن تعبیرها به یک معنا باز مىگردد، و آن خارج شدن فرد مسلمان از اسلام و ورود به کفر است.
محقق حلّى در تعریف مرتد مىگوید: هو الّذى یکفر بعدالإسلام؛[4] مرتد کسى است که پس از اسلام کافر مىشود.
ابن قدامه از فقهاى حنبلى[5] و علاء الدین حصفکى از علماى حنفى[6] آوردهاند: مرتد کسى است که از دین اسلام به کفر باز گردد.
خلیل از فقهاى مالکیه مىگوید: ؛ ارتداد عبارت است از کفر مسلمان با گفتارى که صراحت یا اقتضاى کفر را دارد یا عملى که در بردارنده کفر است[7].
رافعى از فقهاى شافعیه مىنویسد: ؛ارتداد پایان دادن به اسلام است با گفتار یا عمل کفرآمیز[8].
[1] -. مقاییس اللغه، ج 2، ص 386 و لسان العرب، ج 5، ص 184،« ردد»
[2] -. مفردات، ص 349،« رد»
[3] -. مائده، آیه 21
[4]- شرایعالاسلام، ج 4، ص 183
[5]- المغنى، ج 10، ص 74
[6] - الدر المختار، ج 4، ص 405
[7]- مختصر خلیل، ص 251
[8]-العزیز، ج 11، ص 98
